Stel je eens voor: je wandelt door het golvende landschap van de Kennemerduinen. De wind ruist zachtjes door het helmgras, de zon werpt lange schaduwen over het zand en je hoort alleen de geluiden van de natuur. Midden in deze oase van rust, vlakbij Bloemendaal, vind je een plek die stilte ademt op een heel andere manier: de Erebegraafplaats Kennemerduinen. Het is geen gewone begraafplaats, maar een nationaal monument dat een diep en belangrijk verhaal vertelt. Een verhaal over moed, opoffering en de prijs van vrijheid. Laten we samen deze bijzondere plek verkennen, niet met droefheid, maar met respect en een open hart voor de geschiedenis die hier voelbaar is.
Een plek van rust en herinnering
De Kennemerduinen vormen een prachtig natuurgebied aan de Nederlandse kust. Je kunt er uren dwalen over zandpaden, genieten van weidse uitzichten en de rijke flora en fauna ontdekken. Het is een plek waar veel mensen komen voor ontspanning en recreatie. Juist die serene omgeving maakt het contrast met de Erebegraafplaats zo bijzonder. De begraafplaats ligt verscholen tussen de duinpannen, omringd door de natuur. Het voelt bijna alsof de duinen zelf de graven beschermen en koesteren.
Als je de Erebegraafplaats nadert, merk je direct de serene sfeer. Het is er stil, op een respectvolle manier. De lanen zijn breed, de graven liggen in strakke rijen en alles straalt eenvoud en waardigheid uit. Het is geen plek die schreeuwt om aandacht, maar juist uitnodigt tot bezinning. Je loopt er niet zomaar even langs; je neemt de tijd, je vertraagt je pas en laat de omgeving op je inwerken.
Het verhaal achter de stenen
Waarom ligt deze erebegraafplaats juist hier, midden in de duinen? Dat heeft een aangrijpende reden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Duitse bezetters afgelegen duinvalleien in dit gebied als fusilladeplaats. Honderden Nederlandse verzetsstrijders en politieke gevangenen vonden hier op een gewelddadige manier de dood. Hun lichamen werden vaak haastig begraven in massagraven, verborgen in het zand.
Direct na de bevrijding in 1945 begon een grote zoektocht naar deze verborgen graven. Het was een zwaar en emotioneel werk. Met behulp van getuigenissen en aanwijzingen werden veel slachtoffers teruggevonden. Men besloot toen om deze dappere mannen – en enkele vrouwen – een laatste, eervolle rustplaats te geven op de plek waar ze hun leven lieten. Zo ontstond de Erebegraafplaats Kennemerduinen, als een nationaal eerbetoon aan hun onverzettelijkheid en offer.
De inrichting van de erebegraafplaats
De Erebegraafplaats is sober en uniform ingericht. Dat is een bewuste keuze. De graven zijn allemaal identiek, bedekt met schelpen en voorzien van een eenvoudige, liggende zerk van witte natuursteen. Op elke steen staan de naam, geboorte- en sterfdatum van het slachtoffer. Deze uniformiteit benadrukt dat iedereen hier gelijk is in zijn of haar offer voor de vrijheid. Er is geen onderscheid in rang of stand.
Overnachten in de buurt
Centraal op de begraafplaats staat een eenvoudige houten klokkenstoel met een luidklok. Deze klok wordt geluid bij speciale gelegenheden, zoals de jaarlijkse Nationale Dodenherdenking op 4 mei. Het geluid van de klok draagt ver over de stille duinen en herinnert ons aan de echo van de geschiedenis.
Bij de ingang vind je ook een klein informatiecentrum waar je meer te weten komt over de geschiedenis van de plek en de mensen die hier begraven liggen. Het helpt om context te geven aan wat je ziet en voelt.
Wie liggen hier begraven?
Op de Erebegraafplaats Kennemerduinen liggen bijna 400 slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog begraven. Het gaat voornamelijk om:
- Verzetsstrijders die door de bezetter zijn gefusilleerd.
- Politieke gevangenen die omkwamen in concentratiekampen of tijdens transporten.
- Engelandvaarders die de oversteek niet overleefden.
Het zijn mensen uit alle lagen van de bevolking, met verschillende achtergronden, maar met één gemeenschappelijk kenmerk: hun moed om zich te verzetten tegen onrecht en onderdrukking. Ze streden voor de vrijheid die jij en ik vandaag als vanzelfsprekend ervaren. Denk aan de bekende verzetsstrijdster Hannie Schaft, wier graf hier ook te vinden is, al noemen we verder geen namen om de focus op het collectieve te houden.
Een bezoek aan deze plek maakt de abstracte geschiedenis van de oorlog heel concreet. Achter elke steen schuilt een persoonlijk verhaal, een leven dat abrupt eindigde in de strijd voor een betere toekomst. Dat besef maakt nederig en dankbaar.
Een bezoek aan de erebegraafplaats Kennemerduinen plannen
Wil je de Erebegraafplaats zelf ervaren? Dat kan. De begraafplaats is dagelijks vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Je vindt de ingang aan de Zeeweg in Overveen, gemeente Bloemendaal. Vanaf de parkeerplaats bij het bezoekerscentrum De Kennemerduinen van Nationaal Park Zuid-Kennemerland is het een korte, mooie wandeling door de duinen naar de erebegraafplaats.
Een bezoek vraagt om respect. Het is een plek van rust en herinnering. Loop rustig over de paden, spreek zachtjes en neem de tijd om stil te staan bij de graven en de omgeving. Het is geen toeristische attractie, maar een monument met een diepe betekenis. Je kunt je bezoek goed combineren met een langere wandeling of fietstocht door het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. De combinatie van de prachtige natuur en deze indrukwekkende herdenkingsplek maakt je bezoek extra bijzonder.
Waarom is herdenken hier belangrijk?
Misschien vraag je je af waarom het zo belangrijk is om een plek als deze te blijven bezoeken en onderhouden. Het antwoord is eenvoudig: vrijheid is niet vanzelfsprekend. De mensen die hier liggen, hebben de ultieme prijs betaald voor onze vrijheid. Door hen te herdenken, erkennen we hun offer en staan we stil bij de waarde van democratie, rechtvaardigheid en menselijkheid.
De Erebegraafplaats Kennemerduinen is meer dan een verzameling graven. Het is een plek die ons verbindt met ons verleden en ons inspireert voor de toekomst. Het herinnert ons eraan dat vrede en vrijheid kostbaar zijn en dat we ze moeten blijven koesteren en verdedigen. Het is een plek die je aan het denken zet over moed, keuzes en verantwoordelijkheid. Een bezoek raakt je, op een stille, ingetogen manier.
De stilte van de duinen, de eenvoud van de graven, het besef van de geschiedenis – het komt allemaal samen op de Erebegraafplaats Kennemerduinen. Het is een plek die uitnodigt tot reflectie en die een blijvende indruk achterlaat. Een plek die je helpt begrijpen waar we vandaan komen en waar we naartoe willen. Een essentieel onderdeel van ons nationaal geheugen, zorgvuldig bewaard in het hart van de duinen. Meer informatie over het programma en de locatie is te vinden op de pagina over de Dodenherdenking Kennemerduinen.
Veelgestelde vragen over de Erebegraafplaats Kennemerduinen
VIDEO: Dutch Honorary Cemetery in Bloemendaal
Is de erebegraafplaats altijd open?
Ja, de Erebegraafplaats Kennemerduinen is dagelijks toegankelijk voor publiek, van zonsopgang tot zonsondergang. De toegang is gratis.
Waar ligt de erebegraafplaats precies?
De Erebegraafplaats ligt in de Kennemerduinen, nabij Overveen (gemeente Bloemendaal). De officiële toegang is via de Zeeweg. Vanaf de parkeerplaats bij het Bezoekerscentrum De Kennemerduinen is het een korte wandeling.
Meer over dit onderwerp
Hier zijn enkele informatieve links speciaal over Kennemerduinen erebegraafplaats.
Wie liggen er begraven op de erebegraafplaats?
Hier liggen voornamelijk Nederlandse verzetsstrijders die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter in de duinen zijn gefusilleerd. Ook enkele andere oorlogsslachtoffers, zoals Engelandvaarders, vonden hier hun laatste rustplaats.
Worden er nog steeds mensen begraven?
Nee, de Erebegraafplaats is in die zin ‘voltooid’. Er vinden geen nieuwe bijzettingen meer plaats. Het is een historische plek ter nagedachtenis aan de slachtoffers uit de periode 1940-1945.
Zijn er speciale herdenkingen op de erebegraafplaats?
Ja, de belangrijkste herdenking is de Nationale Dodenherdenking op 4 mei. Dan vindt er een plechtigheid plaats waarbij kransen worden gelegd en de slachtoffers worden herdacht. Ook op andere momenten kunnen er kleinere herdenkingen zijn.
Mag je fotograferen op de erebegraafplaats?
Ja, fotograferen is toegestaan, maar doe dit wel met het nodige respect voor de aard van de plek. Het is een plaats van herinnering en rust, geen toeristische attractie voor uitgebreide fotoshoots.
Is de erebegraafplaats goed bereikbaar voor mindervaliden?
De paden op de begraafplaats zelf zijn redelijk goed begaanbaar, maar de toegangsweg vanaf de parkeerplaats loopt door het duingebied en kan voor rolstoelgebruikers lastig zijn. Informeer eventueel vooraf naar de mogelijkheden.
Het kiezen van een gedenkteken is een persoonlijke en belangrijke beslissing. Voor veel mensen is de natuur een plek van troost en herinnering. Als u overweegt een gedenksteen te plaatsen, kunt u overwegen om een gedenksteen te plaatsen in de Kennemerduinen en zo de herinnering aan uw dierbare levend te houden. Vind een passend monument dat recht doet aan hun nagedachtenis.
